Zgodnie z Uchwałą Rady Gminy Jabłonna Nr IV/50/2019 z dnia 21 stycznia 2019 r. nowa stawka wyniesie 20,00 zł miesięcznie od osoby - jeżeli odpady są segregowane oraz 40,00 zł miesięcznie od osoby, w przypadku nie segregowania śmieci.
Z podwyżkami opłat za odbiór śmieci i rosnącymi kosztami gospodarki odpadami mają do czynienia niemal wszystkie gminy podwarszawskie i większość gmin w Polsce. Patrząc na inne gminy, które podniosły ostatnio ceny za odbiór odpadów, stawki wyglądają następująco: Nieporęt 18 zł (segregacja)/40 zł (bez segregacji), Wieliszew 19 zł/40 zł, Serock 20 zł/40 zł, Grodzisk Mazowiecki 19 zł/29 zł, Stare Babice 19zł/29 zł, Izabelin 29 zł/58 zł.
W przetargu na odbiór i zagospodarowanie odpadów z terenu Gminy Jabłonna w okresie 1 marca -31 grudnia 2019 r. wpłynęła tylko jedna oferta. Oferowana cena wzrosła aż o 178% w stosunku do ceny, którą Gmina Jabłonna płaciła jeszcze w listopadzie 2018 r.
Dlaczego obserwujemy masowy wzrost cen za odbiór i zagospodarowanie odpadów? Zacznijmy od tego, że zgodnie z przepisami gminy mają zorganizować system odbioru i zagospodarowania odpadów z nieruchomości zamieszkałych. W trybie przetargu zostaje wyłoniony wykonawca, który odbiera śmieci. To wykonawca dyktuje ceny, a gmina bilansuje system pobierając na ten cel opłaty od mieszkańców. System ma się sam finansować z tytułu wpłat od mieszkańców, a zebrane środki mogą być przeznaczane tylko na pokrycie jego kosztów. Pierwsze stawki za odbiór i zagospodarowanie odpadów na terenie gminy Jabłonna zostały uchwalone przeszło 6 lat temu i przez ten okres nie były zmieniane. Natomiast przyczyn wzrostu kosztów odbioru śmieci jest co najmniej kilka i żadna z nich nie jest zależna od działań Urzędu Gminy Jabłonna.
1. Najważniejsza przyczyna to olbrzymi wzrost opłat za odbiór śmieci w Regionalnych Instalacjach Przetwarzania Odpadów Komunalnych (RIPOK). Zgodnie z obowiązującym prawem wszystkie odpady zmieszane oraz odpady zielone mogą trafić jedynie do instalacji o statusie RIPOK. Podwyżki są spowodowane głównie zmianami w przepisach czyli podwyżkami opłat za umieszczenie odpadów na składowisku (tzw. opłata marszałkowska). Podnosi ona opłatę za składowanie odpadów kilkukrotnie. Dodajmy, że opłata za składowanie odpadów zgodnie z przyjętym prawem rosnąć będzie także w kolejnych latach. Ponadto na rynku nie ma popytu na produkowane w RIPOKach frakcje energetyczne pochodzące z odpadów (tzw. RDF). Dlatego też instalacje „odzyskują” utracone przychody rekompensując to w cenach śmieci.
2. Wzrost cen obejmuje nie tylko zagospodarowanie odpadów niesegregowanych czy odpadów zielonych, ale również surowcowych i gabarytów, nadpodaż odpadów surowcowych i ograniczony popyt na tworzywa sztuczne. W województwie mazowieckim brakuje także infrastruktury do recyklingu odpadów.
3. Kolejnym bardzo ważnym czynnikiem był brak przyjęcia nowego Wojewódzkiego Planu Gospodarki Odpadami (WPGO). Samorząd województwa opracowuje i uchwala WPGO, który jest kluczowym dokumentem określającym działania w gospodarce odpadami w województwie na kolejne lata (m.in. ilość RIPOK dla danego regionu, limity przyjmowania odpadów). Województwo Mazowieckie jako jedyne w Polsce nie miało aktualnego WPGO przez dwa lata. Dopiero w styczniu br. udało się przyjąć nowy WPGO. Stary WPGO zakładał zbyt małe limity mocy przerobowych dla istniejących instalacji o statusie RIPOK w stosunku do wytworzonych odpadów, o czym mogli się przekonać mieszkańcy niektórych gmin gdzie w listopadzie nie były odbierane odpady zielone. Zbyt mało instalacji w regionie prowadziło do monopolizacji na rynku odpadami i wzrostu cen za ich zagospodarowanie. Jednocześnie brak WPGO uniemożliwiał korzystanie ze środków unijnych na gospodarkę odpadami, czyli budowanie nowych instalacji o statusie RIPOK, co doprowadziło do ograniczenia mocy instalacji i opóźnienia w rozwoju gospodarki odpadami na Mazowszu.
4. Wprowadzono nowe obowiązki dla zarządzających instalacjami takie jak monitoring, przygotowanie i przedłożenie nowych dokumentów czy drogie zabezpieczenia na wypadek szkody w środowisku.
5. Kolejna przyczyna to wzrost kosztów firm śmieciowych, związany ze wzrostem minimalnego wynagrodzenia, wzrostem cen paliw oraz prądu.
6. W związku z dużymi problemami z oddaniem odpadów do przetworzenia i dużą niepewnością na rynku, w przetargach ogłaszanych przez gminy startuje mało firm (często jedna) co skutkuje brakiem konkurencyjności.
Wszystkie wyżej wymienione przyczyny składają się na wzrost cen za odbiór i zagospodarowanie odpadów. Gminy z województwa mazowieckiego stały się zakładnikiem niekorzystnych okoliczności rynkowych i prawnych, których rozwiązanie jest w gestii Ministra Środowiska. Wspólnie z innymi gminami podjęliśmy już kilkukrotnie stanowisko dotyczące konieczności interwencji w sprawie cen śmieci.